Coroczne przeglądy i konserwacje są niewątpliwie konieczne, ale należałoby je rozszerzyć o następujące czynności:
Czyszczenie komór spalania wymienników pierwotnych przy pomocy środków chemicznych
Komora spalania kotła nie powinna być czyszczona przy pomocy mechanicznych środków (np. szczotka), ponieważ porysowanie jej powierzchni powoduje narastanie jeszcze większej ilości osadów trwałych. Ponadto w przypadku komór spalania w wymiennikach pierwotnych ze stopu aluminium, ich powierzchnia jest wypełniona licznymi wypustkami, których zadaniem jest zwiększenie powierzchni wymiany ciepła, co na ogół całkowicie uniemożliwia dostęp do tej skomplikowanej powierzchni części wymiennika. Dlatego odpowiedniej jakości środki czyszczące, będące odpowiedniej jakości produktami chemicznymi, są w stanie całkowicie wyczyścić wymiennik ciepła z trwałych osadów, zwiększając jego sprawność i niezawodność oraz komfort działania. Takimi środkami są z całą pewnością wieloskładnikowe produkty oparte o zasady i o kwasy organiczne. Aby skutecznie użyć środka do czyszczenia komory spalania, należy zużyć od ¼ do ½ l środka, który kosztuje około 30 PLN netto. Usługa ta może być wykonana w trakcie corocznego przeglądu kotła. Czas trwania czynności to około 1 godzina i może być połączona z kontrolą uszczelki palnika. Po 20 minutach od zwilgocenia całej powierzchni komory spalania należy ją dobrze spłukać czystą wodą, odprowadzając ją poprzez instalację odpływu kondensatu.
Czyszczenie obiegu wodnego wymiennika kotła
Jako, że jest to miejsce o najwyższej temperaturze w instalacji grzewczej, to właśnie tu powstają i tu się krystalizują osady stałe. Ta część kotła jest niewidoczna, w związku z tym ocena stanu wymiennika hydraulicznego po stronie wodnej jest możliwa poprzez zmierzenie przepływu i stwierdzeniu hałasów podczas pracy obiegów. Jeśli instalacja ma już kilka lat i nie były do tej pory stosowane żadne inhibitory korozji, jedynym wyjściem jest odcięcie kotła od obiegu wodnego, podłączenie specjalnymi przewodami do zbiornika ciśnieniowego o pojemności 6 l, wlanie do niego 2 litrów środka czyszczącego osady tlenków metali i kamienia kotłowego, następnie uzupełnienie układu wodą i przy pomocy pompy obiegowej kotła (pozycja serwisowa) płukanie obiegu przez około 4 godziny. Przy okazji wypłukany zostanie wymiennik wtórny, pompa obiegowa i inne elementy kotła. W wyniku takiej operacji w naczyniu ciśnieniowym osiądzie około 1 kg osadów trwałych, a wymiennik zacznie pracować jak nowy. Aby zabezpieczyć wymienniki i pompę przed osadami w przyszłości – obieg grzewczy należy zabezpieczyć wg zasad opisanych w następnym punkcie.
Czyszczenie i zabezpieczenie obiegów grzewczych
Jest to obszar stosunkowo najbardziej zaniedbany. Jak wcześniej wspomniano, wszyscy uważamy na węglan wapnia, czyli kamień kotłowy. Natomiast poza obszarem przeglądów i konserwacji są bardzo często osady tlenków metali oraz osady biologiczne (glony i bakterie), które tworzą się w obiegu grzewczym. Problem ten można rozwiązać poprzez zastosowanie kompleksowego systemu ochrony obiegu grzewczego w postaci zestawu, w skład którego wchodzą:
- magnetyczny filtr wodny z filtrem siatkowym o dużej gęstości;
- środek chemiczny typu dyspergator, czyli środek chemiczny rozdrabniający tlenki metali i oddzielający je od podłoża;
- inhibitor korozji, ograniczający utlenianie się metali, jak np. stal, magnez, sód i miedź.
Filtr magnetyczny jest powszechnie stosowany na terenie państw EU. Wyposażony jest w bardzo mocny magnes o mocy np. 10 000 Gausów oraz filtr cząstek stałych o dużej gęstości. Jego zadaniem jest odfiltrować i przejąć cząstki tlenków metali, które krążą w obiegu grzewczym, jako rezultat korozji i pracy dyspergatora. Konstrukcja filtra zakłada półautomatyczną, okresową obsługę przez użytkownika instalacji grzewczej, zwłaszcza w początkowym okresie jej funkcjonowania (Rys. 4).
Filtr magnetyczny, wraz z wymienionymi powyżej produktami chemicznymi, tworzy zestaw do kompleksowej obsługi obiegów wodnych w nowych instalacjach i instalacjach, w których wymieniono stary kocioł na nowy. Niezwykle ważne jest, aby od początku pracy instalacja była chemicznie konserwowana, cząstki tlenków metali osiadały na regularnie czyszczonym silnym magnesie, a dyspergator oraz inhibitor korozji pracowały razem w obiegu, czyszcząc go przez 365 dni w roku. Zjawisko osadów tlenków metali jest szczególnie groźne w przypadku wymiany starego kotła na nowy w starej instalacji, i ta sytuacja w sposób szczególny wymaga zastosowania środków serwisu chemicznego.
W przypadku instalacji ogrzewania podłogowego należy zastosować inhibitor biologiczny, który powstrzyma gwałtowny rozwój kolonii glonów i bakterii oraz wypłucze ewentualne osady trwałe. Ocieplenie klimatu pociąga za sobą zmniejszenie maksymalnej temperatury ogrzewania podłogowego, co powoduje coraz częstsze problemy instalatorów i serwisantów z instalacjami.